Mai vàng Yên Tử là loại cây quý hiếm và để có được giống mai vàng Yên Tử chất lượng, người ta có thể thực hiện quá trình chọn lọc và nhân giống bằng hạt hoặc chọn cây giống trong rừng không giống như loài mai vàng quê dừa bến tre.
Quá trình chọn lọc và nhân giống mai vàng Yên Tử
Người dân có hai phương pháp để chọn lọc và nhân giống mai vàng Yên Tử để sử dụng trong việc trồng cây mai. Đó là nhân giống bằng hạt và chọn lọc cây giống từ trong rừng.
Phương pháp chọn lọc cây giống trong rừng đòi hỏi sự dựa vào kinh nghiệm và quan sát cây mai con (phát tán từ quả mai trong rừng). Người dân lựa chọn những cây mai con khỏe mạnh, không bị sâu bệnh, và có sự phát triển tốt để đem về trồng trong chậu trồng mai vàng. Trong quá trình phát triển, người dân tiếp tục lựa chọn những cây mai vàng tốt nhất để sử dụng làm cây mai vàng thương mại.
Đối với phương pháp nhân giống bằng hạt (được sử dụng phổ biến hiện nay), quy trình nhân giống được mô tả như sau:
- Hạt mai vàng Yên Tử được sử dụng làm hạt giống phải đáp ứng một số điều kiện nhất định. Hạt được thu thập từ những cây mẹ khỏe mạnh, không bị sâu bệnh. Cây mẹ phải có tuổi từ 5 năm trở lên. Hạt mai phải có màu đen bóng, chắc mẩy, căng tròn, không bị lép, không bị dạng và không có mầm bệnh.
- Quá trình xử lý hạt giống làm cho hạt sẵn sàng cho việc gieo. Hầu hết người dân gieo hạt ngay sau khi quả chín, tươi. Một số người thực hiện việc ngâm hạt trước khi gieo. Hạt mai sau khi thu hoạch được rửa sạch bằng nước lạnh, loại bỏ hạt lép, hạt kém chất lượng và tạp chất trong lô hạt. Quá trình ngâm đơn giản, chỉ cần ngâm hạt trong nước lạnh khoảng 2 giờ trước khi gieo. Khi hạt được đổ vào nước, những hạt chìm là hạt tốt, còn hạt nổi là hạt lép, hỏng hoặc bị sâu bệnh cần loại bỏ.
Vì hạt mai vàng Yên Tử dễ nảy mầm, tỷ lệ nảy mầm cao (trên 90%), nên có thể gieo hạt ngay mà không cần xử lý trước. Trên thực tế, phần lớn người dân gieo hạt ngay sau khi quả chín, khi hạt còn tươi mà không cần làm phôi mai vàng sống được bao lâu. Tuy nhiên, một số người để hạt khô qua một vài ngày hoặc phơi dưới ánh nắng trước khi gieo, và phương pháp này cũng đạt được hiệu quả cao, giúp cây mai sinh trưởng và phát triển tốt.